Tin vui cho người đang muốn xây nhà

Sở Xây dựng TP HCM đã đề xuất công khai 112 dự án đủ điều kiện miễn giấy phép xây dựng. Đồng thời sẽ tiếp tục rà soát, công bố dự án đủ điều kiện miễn cấp phép xây dựng.

Cơ sở từ thực tiễn

Thống kê cho thấy, công tác quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn TP HCM thời gian qua đã có những kết quả tích cực. Một bước chuyển quan trọng trong lĩnh vực này chính là Chỉ thị 23/2019 của Ban Thường vụ Thành ủy TP HCM về việc tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về trật tự xây dựng.

Tính con số tròn sau 4 năm thực hiện Chỉ thị 23/2019, đến tháng 6-2023, trên địa bàn thành phố có 2.699 công trình vi phạm (bình quân 1,8 vụ/ngày), giảm 6,7 vụ/ngày; tỉ lệ giảm 78,5% so với bình quân số vụ vi phạm trước thời điểm ban hành Chỉ thị 23 là 8,5 vụ/ngày.

Riêng trong năm 2024, qua 57.838 lượt kiểm tra, Thanh tra Sở Xây dựng và các đơn vị liên quan đã phát hiện 372 trường hợp vi phạm, giảm 12,1% (tương đương 51 trường hợp) so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, có 144 trường hợp sai phép (giảm 69 trường hợp), 146 trường hợp không phép và 112 trường hợp vi phạm khác.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, các lực lượng chức năng đã thực hiện 28.759 lượt kiểm tra, phát hiện 88 công trình vi phạm (giảm 9 trường hợp so với cùng kỳ năm 2024). Cụ thể: 33 trường hợp sai phép, 27 trường hợp không phép và 28 trường hợp vi phạm khác.

Theo các chuyên gia, việc tình hình vi phạm trật tự xây dựng liên tục giảm là cơ sở thực tiễn quan trọng, tạo điều kiện thuận lợi để TP HCM tiến tới miễn giấy phép xây dựng đối với một số trường hợp và chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Tháo điểm nghẽn

Thực hiện công điện số 78/2025 của Thủ tướng về tập trung cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính lĩnh vực xây dựng và chỉ đạo của UBND TP HCM, Sở Xây dựng đã rà soát các quy định pháp luật liên quan, tình hình triển khai thực tiễn trên địa bàn thành phố và có đề xuất về miễn giấy phép xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ.

Theo Sở Xây dựng, qua rà soát lần đầu, 356 dự án có nhà ở thấp tầng có quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500 đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt hoặc thỏa thuận theo quy định (khoảng 55.000 căn nhà), có 112 dự án đủ điều kiện miễn giấy phép xây dựng.

Từ đó, đề xuất UBND TP HCM chấp thuận giao Sở Xây dựng thực hiện công bố (giai đoạn 1) danh mục 112 dự án đã đủ điều kiện miễn giấy phép xây dựng theo quy định pháp luật về xây dựng. Đồng thời hướng dẫn cá nhân, tổ chức tuân thủ quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500 được phê duyệt hoặc chấp thuận phù hợp quy định và tuân thủ các quy định pháp luật về khởi công xây dựng khi tiếp nhận thông báo thời điểm khởi công xây dựng.

Sở Xây dựng kiến nghị UBND TP HCM có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Bộ Xây dựng, kiến nghị cho phép TP HCM thực hiện thí điểm “miễn giấy phép xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ có quy mô dưới 7 tầng thuộc khu vực có quy hoạch chi tiết 1/500 hoặc thiết kế đô thị đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt phù hợp quy định”. Trong đó, không yêu cầu phải là nhà ở riêng lẻ thuộc dự án đầu tư xây dựng khu đô thị, dự án đầu tư xây dựng nhà ở và mở rộng đối tượng được miễn giấy phép xây dựng tại khu vực có thiết kế đô thị đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt theo quy định.

Bên cạnh đó, triển khai kế hoạch rà soát, tổ chức lập quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500 phủ kín các khu vực đô thị dọc theo các tuyến đường giao thông trục chính cấp quốc gia, cấp thành phố có chủ trương đầu tư xây dựng mở rộng theo quy hoạch được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt như đường Vành đai 2, Vành đai 3, Vành đai 4, Quốc lộ 1, Quốc lộ 22… để miễn giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ.

Thời gian qua, TP HCM căn cứ vào Quyết định 56/2021 (về quy chế quản lý kiến trúc trên địa bàn thành phố) cấp phép xây dựng cho người dân. Tuy nhiên, khi đi vào thực tiễn thì gặp nhiều bất cập, thành phố đã chỉ đạo điều chỉnh, thay thế. Tuy vậy, việc này bị chậm trễ do chờ phê duyệt Đồ án quy hoạch chung TP HCM đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060.

Đến nay, điều kiện thuận lợi để thành phố sớm thí điểm và mở rộng phạm vi miễn giấy phép xây dựng đó là đang tập trung triển khai Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung TP HCM đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060.

Không còn “khoảng trống” và “khoảng chờ”

Phó Chủ tịch UBND TP HCM Bùi Xuân Cường nhấn mạnh quy hoạch chung thành phố là cơ sở quan trọng để làm căn cứ tổ chức lập ngay các đồ án quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết, kịp thời phục vụ công tác quản lý và tiếp nhận, chấp thuận đầu tư, bảo đảm không có “khoảng trống” và “khoảng chờ” trong công tác quản lý phát triển đô thị phục vụ người dân, doanh nghiệp và xã hội.

Đi vào cuộc sống, người dân mong chờ thành phố sớm triển khai các quy hoạch phân khu 1/2.000, quy hoạch chi tiết 1/500. Khi có quy định rõ ràng, chỉ tiêu quy hoạch – kiến trúc rõ ràng thì người dân sẽ “dễ thở” hơn khi xây nhà. Đồng thời, khi quy định về quy chế quản lý kiến trúc của thành phố hoàn thiện, phù hợp thực tế cũng sẽ giúp sớm mở rộng phạm vi, đối tượng miễn giấy phép xây dựng.